Twitteraars is het niet ontgaan: wij hebben tijdelijk een zwerfhond onder onze hoede genomen. Voor de hondenliefhebbers en ter informatie voor potentieel toekomstige baasjes: een wekelijkse update van Moncarapacho tot adoptiemand!
Elke ochtend als ik mijn twee honden uitlaat, rij ik langs een huis waar in de open voortuin een hond aan de ketting ligt. Een schril contrast met de twee prinsespluizen achter in mijn auto die steevast met hun snooty snuitjes uit het raam hangen om de lokale pauperpups met haast aristocratisch dedain gade te slaan vanuit ‘hun’ pausmobiel. “Tel je zegeningen, dikke”, mopper ik regelmatig richting akita Smuk, vooral als ze weer eens in iets doods heeft liggen rollen of in een putlucht-sloot heeft zitten baggeren.
Firma Verwend & Verwaand
Meestal probeer ik ter hoogte van dat huis mijn ogen op de weg te houden zodat ik niet teveel meekrijg van het tuintafereel, want toegegeven: ik kan niet wennen aan het beeld van een hond in zijn uppie aan de ketting. De hele houding straalt diepe verslagenheid uit. Hoewel het houden van een hond aan de ketting in Portugal verboden is, is het in de meer landelijke gebieden doodnormaal. Toch vermoed ik dat deze staande praktijk langzamerhand uitsterft. Deels dankzij een engelennetwerk van expatvrouwtjes die hun empty-nest-syndrome wegknuffelen in lokale asiels maar de nieuwe generatie Portugezen zullen uiteindelijk het verschil moeten maken. Zo richtte enkele jaren geleden een juriste en activiste, Tânia Mesquita, de stichting Quebr ‘a Corrente (“Breek de ketting”) op. De meerwaarde van dit soort organisaties is dat ze niet werken op een veroordelende manier. Het ingezamelde geld gaat niet alleen naar voorlichting (o.a. hoger risico op bijtincidenten door stressige kettinghonden) maar vooral naar de eigenaren zelf door diervriendelijkere kennels in hun tuin te bouwen. De Portugezen die een hond aan een ketting in de tuin als ‘waakgereedschap’ hebben, zijn doorgaans niet de meest kapitaalkrachtigen onder ons. Daar kun je hoofdschuddend op neerkijken, óf je kan middelen aanreiken het anders te doen.
Enfin, enkele maanden geleden leek er ook in onze straat wat positieve verandering gekomen: het hondje aan de ketting had een maatje gekregen. Een scruffy jong zwervertje hield hem gezelschap en te zien aan de extra voederbakken werd hij daar een soort van verzorgd. Het bleek een even zo vrolijk als bijdehand kereltje, want hij kwam ons regelmatig gedag zeggen. Toen Smuk de akita een keer een dodelijke blik gaf door het tuinhek heen, tilde hij zijn poot op, piste in haar gezicht om vervolgens triomfantelijk verder te huppelen. De laatste weken liep hij bijna dagelijks tijdens de middagronde in de buurt met ons mee.
🎶Don’t let them fool ya, ooooooh no 🎶
Nederlands ge-Gerda
We hadden het er weleens over of we hem niet moesten scheren (mijn handen jeukten bij het aanzicht van de Bob Marley-matten in zijn vacht) maar kwamen al snel tot de conclusie dat het niet aan ons is. Om goed te kunnen leven in Portugal, moet je immers de innerlijke bemoeizuchtige Gerda achterlaten.
Maar toen zagen we Menneke (we noemen alle zwerfhonden die aan komen kwispelen en halve uitlaatrondes aanhaken ‘Menneke’, want: gezellige mennekes) ineens vorige week tussen de vuilnisbakken op zoek naar eten. Huh? Werd hij niet gevoerd? In plaats van alleen het middagrondje mee te lopen - waarbij het startsein om naar ons huis te sprinten het openen van het hek was - zat hij in de ochtend al voor ons hek hongerig naar binnen te gluren. Toen ik met de auto de straat uit reed de heuvel af richting het strand voor de ochtendronde, rende hij achter ons aan tot de grote weg. Bij thuiskomst rende hij weer achter de auto aan en probeerde mee naar binnen te sneaken. Hij was op zoek naar een nieuw HQ en wij waren overduidelijk kandidaten op zijn lijst. Ondanks zijn vervilte vacht vol rastadraden zagen we hoe mager hij eigenlijk was. Dan toch maar een bak water en wat voer voor hem neerzetten.
Ain’t no such thing as a free lunch, makker
Binnen 24 uur lag hij de hele dag voor ons hek.
De buurvrouw had hem voor de zekerheid ook wat eten gegeven en was ondertussen een rondvraag gaan doen. Ze rapporteerde dat hij door de buren halverwege de heuvel was ‘verbannen’ en dus niet langer een eigenaar had. Zich ervan bewust dat geen van ons hem kon houden, opperde ze voorzichtig dat we desalniettemin een plan moesten maken. Zo gezegd, zo gedaan.
Lekker in de schaduw blinde hoek van de weg waar werkbusjes langs scheuren
Van zwerf- naar huishond
De komende tijd zal ik hier op Substack een wekelijks dagboekje bijhouden over het zwervertje. Niet alleen omdat hondenliefhebbers dol zijn op verhalen over hondjes, maar ook omdat het handig is voor de toekomstige eigenaren of mensen die het adopteren van Menneke overwegen. Zo heb ik zelf ruim tien jaar geleden een shiba inu geadopteerd (Jack de Terrorpluis, vrede zij met hem) maar moest het destijds doen met vrij weinig informatie. Dus heb ik geprobeerd samen met de buurvrouw zijn achtergrond zo goed mogelijk te reconstrueren. Het was namelijk bij onze adoptie-shiba altijd gissen waar bepaald gedrag vandaan kwam. Hoewel hij aan ons was meegegeven als een redelijk sociale hond, bleek al vrij snel dat we de harige equivalent van deze Wegmisbruiker-klassieker in huis hadden gehaald:
Sommige tijdelijke opvangadressen hebben namelijk er een handje van om volledig tweedehandsautoverkoper te gaan op een adoptiehond, waardoor er nogal wat verschil zit tussen de omschrijving van de hond op de adoptie-website en de hond die je vervolgens in je huis aantreft.
Een kleine bloemlezing uit eigen en andermans ervaringen:
Ik heb liever dat iemand dit leest en na een nachtje slapen denkt ‘doe toch maar niet’, dan dat we met een of ander leuk Insta-marketingmakelaars-tekstje diezelfde persoon met een boel onverwacht werk, een stapel rekeningen en slapeloze nachten opzadelen.
Daar heeft niemand wat aan, en in de laatste plaats het zwervertje.
Dag #1: Aanlijnen
Terug naar de waterige Puss in Boots-kraaloogjes voor het hek. De eerste stap naar het hart van een hond bestaat uit eten. Het zwervertje was hier geen uitzondering in. Nu mocht ik ‘m tijdens de middagrondjes al een beetje aaien (in ruil voor gedroogde kip) maar dat is nog wat anders dan twee pootjes optillen om in een tuigje te krijgen. In een ver verleden heb ik de totaal psychotische, bijtgrage en krijsende spartel-shiba van halsband naar tuigje weten om te kopen met gedroogd vlees, dus ik dacht dat dit ook wel met een dagje zou zijn gepiept.
Mooi niet, dus.
Voor de mensen die geen beeld hebben bij ‘spartelende schreeuwshiba’
Menneke is namelijk een vrije jongen. En vrije jongens laten zich niet zo graag aan de ketting leggen. Precies de reden waarom hij meermaals is verstoten: de eerste paar maanden woonde hij bij mensen in huis. Toen hij een Groot Menneke werd, moest hij aan de slag als waakhond. Aan een ketting in de tuin. Alleen heb je niet zoveel aan een waakhond die - zodra hij alleen wordt gelaten - uitbreekt en er vandoor gaat. Toen hij voor de zoveelste keer was uitgebroken, hoefden ze hem niet meer. Hij vond een plekje bij andere buren, halverwege de heuvel.
Hoewel hij op het eerste gezicht een welkom maatje voor de hond aan de ketting leek, dachten ook deze mensen dat ze Menneke wel konden inlijven als sekjurretie. Omdat hij zich herinnerde hoe de vorige halsband voor hem was afgelopen, liet hij zich ook hier niet aanlijnen. De kettinghond mag af en toe van de ketting af, maar Menneke bleek een fout vriendje: hij ging er samen met de kettinghond vandoor op zoek naar avontuur. In een poging dit af te leren, besloten ze hem op te sluiten in een container in de tuin. Je verwacht het niet: dit werkte averechts. Hij liet zich helemaal niet meer vangen. En dus werd hij - met zijn gore stinkende vacht - gezien als een lastpak en onbetaalbare kostenpost. Waarom een hond voeren die niet voor je werkt, en ook nog eens de ene werkende waakhond die je hebt ongevraagd mee de hort op neemt?
En zo werd Menneke voor de tweede keer verstoten.
De water- en voedselkraan ging dicht, en zodra hij zich waagde te vertonen op het terrein werd hij verjaagd. Het wandelclubje van Portugese buurvrouwen vertelden over kiezelstenen die naar ‘m werden gegooid, maar de dames zijn doorgaans drukker met kletsen dan wandelen dus pin me er niet op vast.
Vervolgens kwam Menneke ons leven binnenwandelen.
Smuk vraagt zich daarentegen af wanneer haar leven weer normaal wordt
Dag #2: Aanlijnen met wat hulp
Vier pogingen, vijf pakken kipfilet en 3 soorten halsbanden en tuigjes later besloten we hulp in te roepen van het lokale asiel. Natalia - hier in de omgeving een begrip - heeft zeker honderden straathonden gevangen voor het asiel, waarvan ze zelfs het logo op haar arm heeft getatoeëerd. Kalmpjes kuierde ze ons terrein op met een geïmproviseerde hondenvanger.
Menneke was de eerste paar minuten als een Razende Roeland rond ons huis aan het racen. Toch gaf hij zich vrij snel over en liet de lasso toe om zijn nek. ‘Weet je wat het geheim is?’, zei Natalia: ‘Kalmte en rust’.
Het bleek precies wat hij nodig had.
Dag #3: Kapper
Na het uitlaten van de eigen honden was het tijd om Menneke en de buurvrouw op te halen voor de kapper. Het leek ons beter als hij de nachten zou doorbrengen in een huis met zes andere voormalige zwerfhonden die hem binnen accepteren. Zo konden we meteen zien of hij zindelijk was (✓), gewend is aan huiselijke geluiden (✓), het OK vindt om in een bench te liggen met het deurtje open (✓), en alvast meekon naar de bakker om een broodje te halen (✓). Zijn allereerste autoritje ging prima (✓), maar de drukke dorpsstraat en de kapper was spannend.
Het scheren liet hij toe - niet van harte - maar het wassen had wat meer voeten in de aarde. Hij blijkt doodsbang te zijn voor het geluid van een douchekop. Zwerfhonden worden hier nogal eens met een tuinslang uit de tuin geweerd, dus het kan zijn dat dit sproeigeluid herinnert aan dit lokale gebruik. Omdat deze hond een vacht heeft die moet worden verzorgd, wilden we het niet het risico lopen het fenomeen badderen voor de rest van zijn leven te verpesten. Daar was hij het —half gewassen - mee eens.
Dag #4: Piketpaaltjes
Een van de redenen dat het zwervertje - die we Tobias gaan noemen omdat hij ons doet denken aan het hondje van Suske & Wiske - niet hier kan blijven, is dat ik twee Japanse honden heb die tijdens zijn aanwezigheid razendsnel zijn afgesplitst van de Soevereine Staat Dieuwertje en een junta hebben opgericht. De harige insurgenten houden patrouilles door de tuin langs denkbeeldige grensgebieden.
Hoewel ik mij in het begin vooral zorgen maakte om Smuk de Akita (33kg) blijkt Bica de Shiba (10kg) de kroon te spannen. In het begin was ze onverschillig tegenover hem (ze is sowieso te druk met en te vol van zichzelf), maar toen Tobias haar balletje afpakte en hier twee victory laps mee door te tuin rende lag ze de rest van de middag verongelijkt te mokken. She’s been plotting her revenge ever since.
Continu opgejaagd en gefeut worden door twee harige hufters is niet de ideale omgeving voor een hond die vertrouwen moet winnen, uit moet rusten en aan moet sterken. Gelukkig zijn de honden van de buren - waar hij de helft van de tijd verblijft - een stuk aardiger, waar hij ondertussen in het huishouden meedraait.
Dag #5: Dierenarts
De buren belden: Tobias bleek een gat in hun hek te hebben gevonden en er vandoor te zijn. Het blijft een vrije jongen. Het is wel duidelijk waar hij naartoe wilde: de tuin van de buren grenst aan zijn vorige woning waar de kettinghond - zijn maatje - zit. Een paar keer per dag begint de kettinghond hem te roepen, wat steevast beantwoord wordt met een droevige joel. Het was de kortste vermissing ooit: ik had nog niet opgehangen of hoorde aan het schorre Belinda-menthol geblaf van de ploeg lokale schoothondjes (die wij Tini, Toos, Greet en Gerrie noemen) dat er iets door de straat aankwam banjeren. Vrolijk groette ik Tobias, die *hoppa* parmantig door het opengezette tuindeurtje naar binnen sprong.
De buren gingen met hem naar de dierenarts voor zijn chip, paspoort, inentingen en controle. Toeval wil dat zij onderweg de zoon van de oude eigenaren tegenkwamen. ‘Hey, is dat niet jouw hond?’, vroeg zijn maat die naast ‘m stond. ‘Nee, nee, hij lijkt er alleen op’, mompelde hij al kijkend naar de grond. We hoeven in ieder geval niet bang te zijn dat iemand hem nog komt opeisen (✓).
Dag #6: Kapotmoe
Het opvangen van een zwerfhond is takketering-vermoeiend, helemaal als je daarnaast nog een voltijd baan hebt. Mijn zelfmedelijden smolt snel weg toen ik mijn buurvrouw trof die een kort nachtje achter de rug had. Omdat Tobias waarschijnlijk naar Nederland zal worden vervoerd in een reisbench, laten we hem hier al in slapen. De eerste poging om hem te laten slapen met het deurtje dicht, is officieel mislukt.
Dat hij weinig tijd nodig heeft om zwakke plekken in een afgebakend gebied te ontdekken blijkt als ik hem gedurende de dag op diverse plekken in huis aan tref.
Dag #7: Zondagsrust
Op wat heen en weer blaffen met zijn buurthonden-vriendjes na, negeert hij passerende auto’s en voorbijgangers. Het blijkt inderdaad, en gelukkig voor de oren van toekomstige eigenaren, niet bepaald een goede waakhond (✓).
Ondertussen zijn de buurvrouw en ik druk op zoek naar mogelijkheden voor herplaatsing. Marktplaats is overduidelijk geen optie, en we maken ons geen illusie dat een Facebook-advertentie van het lokale asiel iets zal opleveren. Het heen en weer pendelen zullen we de komende weken met liefde (en ja, steeds grotere wallen onder de ogen) doen, en uiteraard nemen we ook alle kosten voor de dierenarts, medicijnen, kapper, benches en gevoeder voor onze rekening. Hij leert snel, elke dag gaat een stukje beter dus we verwachten een prima plaatsbare hond te kunnen aanleveren.
Gelukkig hebben al enkele Nederlandse stichtingen die gespecialiseerd zijn in het herplaatsen van buitenlandse zwerfhonden gereageerd, en we duimen vooral dat zijn advertentie ergens komende (of volgende) week op een diervriendelijke website zal pronken. We gaan zoveel mogelijk lijntjes uitgooien in de hoop dat we een geschikte mand voor deze vrijzinnige vrijbuiter kunnen vinden.
Mocht toevallig een lezer serieus geïnteresseerd zijn in Tobias, kan dat natuurlijk ook direct via ons. Stuur een mailtje naar vrijbuitertobias@gmail.com en we zullen zo snel mogelijk contact met je opnemen. Het kan zijn dat - zeker zodra hij ter adoptie op de site van een stichting staat - we je op een later moment moeten doorverwijzen. De reden is dat deze stichtingen veel ervaring hebben met de bemiddeling, en een veel fijnzinniger theewatertje hebben ontwikkeld om te beoordelen of er een match is.
Geen donaties nodig: je kunt caren door te sharen en mee te helpen in de zoektocht naar een nieuw huis!
Ik dacht nog ff aan vluchten naar Portugal na pensioen maar toch liever Nederlandse ellende dan wonen in een land waar honden zo beroerd behandeld worden...voor mij zegt dat veel over het barbarenniveau van een volk